Ήταν ήδη πολύ αργά. Τα μουτζουρωμένα χαρτιά αποτελούν στοίβες και καλύπτουν όλο το χώρο του γραφείου . Ιδέες ,γραμμές ,εικόνες πηγαινοέρχονται στο μυαλό του. Το κτίριο , ο χώρος, όλα φαίνονται λίγα , όλα χάνουν το νόημα τους ,μόλις αντιπαραβάλλονται με τη σκέψη και μόνο των πυραμίδων .
Και θυμάται τη μέρα της επίσκεψης του στο οικόπεδο, όταν έβγαζαν φωτογραφίες, στο εναπομείναν κομμάτι της ερήμου ,στους αμμόλοφους όπου επρόκειτο να ανεγερθεί το μεγαλύτερο αρχαιολογικό μουσείο αιγυπτιολογίας του κόσμου, την μεγάλη έκταση που τους κούρασε αφάνταστα να την διασχίσουν ,ειδικά με εκείνη την ζέστη και τον ήλιο και την αποκάλυψη των πυραμίδων μόλις σκαρφάλωσαν στην άμμο.
Για τη σύνθεση ενός μουσείου - Αναστασία τοπαλιάν
Η επίσκεψη στις πυραμίδες είχε πραγματοποιηθεί μετά τη φωτογράφηση. Παρ' όλη την κούραση τα αισθήματα μένουν ζωντανά ακόμα και μετά από τρεις μήνες.
Συλλογίζεται:" Στην αστάθεια της άμμου - η σταθερότητα της πέτρας ,στην απεραντοσύνη της επίπεδης ερήμου-οι κορυφώσεις των πυραμίδων…και η είσοδος σε μια από αυτές. Με φόβο, περιέργεια, αμηχανία, ο ένας πίσω από τον άλλο σκυφτοί κατεβαίναμε την σήραγγα για να βγούμε στο νεκρικό θάλαμο."
Η έντονη ανάμνηση όλα τα δυσκολεύει. Η αναζήτηση της φόρμας ,η αναζήτηση του κτιρίου, η άμμος, η έρημος ,οι πυραμίδες, τα νεκρικά κτερίσματα, οι πολυκατοικίες ,…και το κτίριο που ακόμα δεν υπάρχει, το άδειο οικόπεδο, η δυναμική της σύγχρονης πόλης του Καΐρου .
Στο μυαλό του στριφογυρίζουν τα λόγια του Μ…που είναι ο επικεφαλής αυτού του θέματος.
"Υπάρχει ένα σωστό μέγεθος για κάθε ιδέα. Υπάρχει κάτι σε ότι αφορά την κλίμακα που δεν συσχετίζεται με το πραγματικό μέγεθος, δηλαδή με τα μέτρα σε πόδια και ίντσες αλλά με την ενόραση. Το κοινό μέσο μέγεθος δεν διαφοροποιεί αρκετά μια ιδέα από την πεζή καθημερινή ζωή Το πολύ μικρό όπως και το πολύ μεγάλο εντυπωσιάζουν με την κλίμακα τους…Η καλή σύνθεση έχει πάντα μέσα της αφηρημένα και σουρεαλιστικά στοιχεία, όπως έχει πάντα και κλασικά και ρομαντικά -τάξη και έκπληξη ,πνεύμα και φαντασία ,συνείδηση και αυθορμητισμό."
Σχεδιάζει ένα κύκλο, ένα καθαρό γεωμετρικό σχήμα. Σκέφτεται τη σφαίρα . Έφτιαξε πρόχειρα μια και την τοποθέτησε στη μακέτα. Την έκοψε στα δύο και κράτησε το ένα ημισφαίριο. Η αντιπαράθεση με τις πυραμίδες τον ενοχλούσε. Ακόμα και στη μακέτα υπήρχε ένα άλλο βάρος ανάμεσα στις δύο μορφές, ο χρόνος ζωής των πυραμίδων ενυπήρχε κατά κάποιο τρόπο σε αυτό το πρόχειρο πρόπλασμα από χαρτόνι .
"Είναι οι αναλογίες τους και η γραμμική διάταξη." σκέφτεται.
Πήρε το ημισφαίριο από πλαστελίνη και αφαίρεσε το εσωτερικό του. Είχε ένα κέλυφος "το κτίριο"
Θα μπορούσε. Η λύση του ήταν υπερβολικά απλή. Σίγουρα στο γραφείο θα είχαν να παρουσιάσουν
πολύ καλύτερες φόρμες. Άλλωστε ούτε και του ίδιου του άρεσε. Απόρριψη και πάλι από την αρχή.
"Ήταν και αυτή η άμμος ." Στην μακέτα είχε βάλει άμμο μοντελισμού που τον παρέπεμπε συνέχεια στην έρημο.
Κοιτώντας για άλλη μια φορά το μοντέλο, είδε το αποτύπωμα που άφησε η σφαίρα από πλαστελίνη πάνω στην άμμο. Ήταν μια κοιλότητα στο χώρο. Του άρεσε . Είχε την ηρεμία του τοπίου, άλλαζε το ανάγλυφο χωρίς να το διασπά. Και οι πυραμίδες συνέχιζαν την επιβλητική και υποβλητική παρουσία τους. <Αυτό είναι>. Το κτίριο μέσα στην άμμο. Μια κοιλότητα που ως περιέχουσα θα αγκαλιάσει όλες τις λειτουργίες και τους λειτουργούς του μεγάλου Μουσείου. Μια στερεή μορφή τοποθετημένη μέσα στην ρευστότητα της άμμου. Το έδαφος γίνεται το κυριότερο στοιχείο της σύνθεσης. Το κτίριο μέσα στην άμμο μετασχηματίζεται , αποκαλύπτοντας ή αποκρύπτοντας τις όψεις του. Η έννοια της ερήμου κυριαρχεί , δεν εξαλείφεται. Το κτίριο μορφοποιεί το εσωτερικό και εξωτερικό κενό. Υλοποιεί το αποτύπωμα της σφαίρας. Είναι σαν το αρνητικό - καλούπι που δίνει περίγραμμα στην ιδέα.
Προσπάθησε να γίνει πιο σαφής. Έπρεπε να τεκμηριώσει την ιδέα του. Ένα υπόσκαφτο κτίριο. Ένα κτίριο που δεν γοητεύει μονομιάς, δεν δημιουργεί θυμώδεις μεθυστικές επιθέσεις αλλά γίνεται αντιληπτό σταδιακά μέσα από το βίωμα του χώρου που ορίζει.
Οι σκέψεις έτρεχαν στο μυαλό του, έπιασε το μολύβι και έκανε μερικά σκίτσα. Είχε πια ξημερώσει.
Ενθουσιασμένος πήγε στην παρουσίαση . Έδειξε τα σκίτσα του και τη μακέτα , όταν ήρθε η σειρά του.
Θυμάται τον Μ. να δείχνει το θέμα του και να λέει:<Όλη η ενέργεια που εκδηλώνεται μέσα στη συνειδητή μορφική βούληση τείνει προς μια ισορροπία ανάμεσα στο εσωτερικό αίσθημα και τον εξωτερικό κόσμο της εμπειρίας και το έργο πραγματώνει αυτήν την ισορροπία. Το έργο λειτουργεί καλύτερα όταν γεφυρώνει τους δυο κόσμους του αισθήματος και της αντίληψης προσδιορίζοντας το αίσθημα και δίνοντας μορφή στην αντίληψη> .